Citymarketing Leiden

Omschrijving onderzoek

In 2022 heeft de gemeente Leiden in de visie Bezoekerseconomie haar visie op – kortgezegd – toerisme, maar ook congressen en studenten, vastgesteld. De visie betreft een toekomstbestendige bezoekerseconomie die zowel economische als maatschappelijke meerwaarde heeft voor Leiden. Een bezoekerseconomie die past bij Leiden als stad van internationale kennis en historische cultuur en die zich richt op versterking van zowel de levendigheid als de leefbaarheid. Dat laatste heeft recent meer aandacht gekregen omdat er ook signalen zijn dat de bezoekerseconomie leidt tot overlast. 

In de visie is ervoor gekozen om in te zetten op bezoekers die passen binnen het DNA van Leiden als stad van internationale kennis en historische cultuur. Een belangrijk onderdeel van de visie op de bezoekerseconomie is de aandacht voor de balans tussen leven en beleven voor omwonenden en bezoekers. Daarom wordt ingezet op spreiding van (toeristische) activiteiten in locatie en tijd. Voor inzicht in en het bewaken van deze balans is de monitor en dashboard van de bezoekerseconomie in ontwikkeling. Deze zal in het tweede kwartaal van 2024 operationeel zijn.

De Leidse citymarketing, is mede door de gemeente Leiden opgericht om bezoekers naar Leiden te trekken en op die manier uitvoering te geven aan de visie, wordt gefinancierd via de toeristenbelasting. Deze is in 2022 verhoogd naar € 3,50 per overnachting. Vanaf dat moment wordt een deel (eerst 15 % en daarna 30 %) gebruikt voor de algemene middelen van de gemeente Leiden en gaat eerst 85 % en uiteindelijk 70 % naar citymarketing. Deze regeling zou in 2024 opnieuw worden bezien. Deze evaluatie is door een besluit van het College in juni 2024 uitgesteld in verband met dit geplande onderzoek van de Rekenkamer. 

In de gemeenteraad is een motie aangenomen ten faveure van een progressieve toeristenbelasting. 

In de brief van het college van B&W van 31 maart 2021 aan de Leidse gemeenteraad wordt als een van de verbeterpunten genoemd de verbreding van de besteding van de middelen van de citymarketing door naast marketingactiviteiten gericht op bezoekers van buiten, ook te richten op de eigen inwoners met behoud van de pijlers Kennis en Cultuur. 

De gemeenteraad van Leiden heeft door middel van een motie bij de programbegroting 2019-22 het college verzocht om in gesprek te gaan met de partners van het Leidse

Handelshuis (Leiden Marketing, het Cultuurfonds en Centrummanagement Leiden) om te onderzoeken of een deel van de gemeentelijke inkomsten uit toeristenbelasting ingezet kan worden voor het Cultuurfonds ten behoeve van culturele programmering. Het college heeft na gesprekken besloten meer in te zetten op een betere samenwerking en synergie tussen de partijen (zie brief college aan gemeenteraad d.d. 31 maart 2021). De gesprekken hebben niet geleid tot een andere inzet van de opbrengsten van de toeristenbelasting.

Hoofdvraag

Het doel van het onderzoek is om de effectiviteit van de ingezette middelen voor citymarketing te evalueren in relatie tot de gemeentelijke beleidsdoelen en de gewenste resultaten.

Onderzoeksbureau

Het onderzoek wordt uitgevoerd door Daan van Gent en Lara Blommestijn van onderzoeksbureau Decisio ǀ Economisch onderzoek en advies.

Behandeling

• De Rekenkamer heeft op 14 november 2024 de gemeenteraad geïnformeerd over de start van dit onderzoek.

Opvolging

• Het onderzoek loopt.